Lekkere leesplekjes en het belang van lezen

Ik trek me terug op het toilet Kinderen voor Kinderen 8 (1987)

Bovenstaand liedje van Kinderen voor Kinderen speelt vaak door mijn hoofd, met name als ik ergens toevallig een knus hoekje tegenkom dat buitengewoon geschikt is (of soms zelfs bedoeld is) om je even terug te trekken en lekker te gaan lezen. In de bibliotheek in mijn woonwijk zitten een paar van die plekjes: kleine nisjes bij de ramen, met een lage vensterbank en een paar grote kussens. Je kunt je daar even afzonderen van de rest van de wereld en je terugtrekken in een boek, strip of tijdschrift.

In het liedje zoeken de zangers wanhopig naar een plek om te lezen. De normale plekken (de bank, eigen bed of kamer) blijken niet geschikt, omdat de rest van het gezin ze dan steeds komt storen. Dus trekken de solisten zich terug op het toilet, want die deur kan op slot. Maar zelfs dat blijkt geen goede oplossing, want ook daar worden ze gestoord, zo blijkt in het derde couplet. En hoewel het er allemaal heel grappig en kleurrijk uitziet (de vrolijke aspecten van de jaren ’80 zijn duidelijk zichtbaar), kaarten de kinderen in mijn optiek wel een wezenlijk en nog steeds actueel probleem aan. Lezen is namelijk heel belangrijk voor je hersenen, terwijl we steeds minder lezen.

Dat lezen goed is voor je hersenen, blijkt uit dit onderzoek van Berns, Blaine et al uit 2013, verschenen in Brain Connectivity. De deelnemers ondergingen 19 fMRI-scans, iedere dag 1. Vijf dagen na aanvang van het onderzoek kregen ze iedere dag een aantal pagina’s van een roman, met het verzoek om die pagina’s diezelfde avond nog te lezen. De volgende ochtend werd gecheckt of ze de pagina’s gelezen hadden, en daarna kregen ze weer een scan. De laatste 5 dagen van het onderzoek kregen ze niets meer te lezen, maar nog wel een scan. Uit de scans bleek dat niet alleen op de dagen dat ze gelezen hadden er meer verbindingen waren in de hersenen, maar dat dit effect ook in de dagen nadat de roman uit was nog aanhield. Lezen heeft dus een langdurig effect en positief effect op je hersenen, zo blijkt uit het onderzoek.

Het is dus van belang dat we blijven lezen. En hoewel het heel erg goed voor de bomen is om met een e-reader te werken, is dat niet altijd het beste voor jou als mens. Met een papieren tekst kun je je beter concentreren en je tekstbegrip is groter, zo blijkt uit diverse studies. Ook herinner je je de teksten beter als je ze van papier leest dan wanneer je ze van een scherm leest.

Gezien het belang van lezen, is het dus ook belangrijk dat we fijne leesplekken hebben. Waar je niet het risico loopt afgeleid te worden door je telefoon, Netflix, kinderen, kat, hond, de afwas, studie/huiswerk of ouders. Ik doe een paar suggesties:
– In bed, voor het slapengaan. Dit is een van mijn favoriete momenten. Geen schermen, weinig afleiding. Enige nadeel is dat je, bij een goed boek, het risico loopt dat je slaap tekort komt.
– In de trein. Ook een favoriet hier, zeker bij lange afstanden. Wel opletten dat je niet vergeet uit te stappen bij je eindbestemming.
– In bad, als je een bad hebt. Juist omdat je geen apparaten kunt gebruiken in bad (elektrocutiegevaar) kun je wel lezen. Er bestaan zelfs speciale plankjes die je over je bad heen kunt zetten, met een boekenstandaard. Handig, want dan worden je armen niet moe van het omhooghouden van je boek.
– In de bibliotheek. Tijdens openingstijden kun je gratis de bibliotheek in lopen, een boek pakken en ergens gaan zitten lezen. Zeker als je een klein budget hebt of anders niet de deur uit komt, is dit een aanrader.
– In de tuin of op het balkon. Op deze manier krijg je frisse lucht en je kunt lekker lezen. En als je je telefoon of tablet binnen laat, heb je meteen ook een stuk minder afleiding.

Wist jij hoe belangrijk lezen (van papier) is? En wat is jouw favoriete leesplek?